'Clash' of cultures (cultuurkuur)

En plots besefte ik weer ten volle dat ik in Oost-Europa zit, ex-Sovjetgebied dan nog wel. Neen, ik had geen aanvaring met een corrupte agent en neen, ik werd niet bestolen. Ik had gewoon een gesprek met mijn flatgenotes, over homoseksualiteit. En even stond ik 'paf'.

Boeken, films, tv-series, muziek; alles is internationaal (in Europa). Meestal is het gewoon onze taal die verklapt dat we ieder uit een ander land komen. Maar plots besefte ik weer dat we elk zo'n verschillende achtergrond, opvoeding en cultuur hebben.
Vanaf de lagere school praten we over multiculturalisme, verdraagzaamheid en seksualiteit. We hebben geleerd dat iedereen verschillend is, maar daarom niet beter of slechter en dat leek altijd heel vanzelfsprekend. Maar plots verzeil je na een aflevering van een Amerikaanse tv-serie (Desperate Housewifes, we zijn een beetje verslaafd) in een bizarre discussie waarvan je niet dacht dat je die ging voeren. Homoseksualiteit werd plots terug als een 'afwijking' en 'onnatuurlijk' omschreven en even duizelde alles om me heen. Ja, ik was geshockeerd. Vooral omdat het uit de mond van een twintigjarige universiteitsstudente kwam, van wie ik het helemaal niet verwachte. En het was niet eens slecht bedoeld. De woorden waren precies per ongeluk ontsnapt.

Het begon over homokoppels die in het openbaar kussen en voor we het wisten hadden we het over homohuwelijk en adoptie. Het waren precies niet de mensen die ik nu toch al vrij goed ken die aan het woord waren. Eerst was ik stomverbaasd, met mijn mond halfopen vol tanden, niet goed beseffend wat ik net gehoord had. Vervolgens raakte ik wat opgewonden -m'n hartslag versnelde en mijn volumeknop ging omhoog- en het gesprek evolueerde bijna in een discussie.

Tot Basia -die even moderator was- opmerkte dat ik uit West-Europa kom en dat het er bij ons toch iets anders aan toe gaat dan bij hen. Zij leerden op school niet dat 2 meisjes of 2 jongens ook verliefd kunnen worden op elkaar en dat dat helemaal niet erg is. Neen, de meester vertelde bij hen dat het een soort 'afwijking in de hersenen is'.En de meeste politici ginder denken er waarschijnlijk nog zo over. Ik was er niet goed van (eigenlijk nog altijd niet). Mijn neus werd terug op de realiteit gedrukt.

We mogen dan drie jonge twintigers zijn, die naast het feit dat ze toevallig in een ander land geboren zijn, eigenlijk niet zoveel verschillen. Af en toe borrelen de verschillende culturele achtergronden even op. Denk nu niet dat we een laaiende ruzie hadden (dat ligt nu eenmaal niet zo in mijn aard) en dat er gespannenheid in het huis hangt. Neen, het was gewoon een gesprek -zoals we wel vaker hebben- waarin we onze verschillen bespreken. Toch kon ik dit niet zomaar laten passeren. Toen ik het de volgende dag aan mijn Nederlandse mede-Erasmussers vertelde, kwamen alle 'emoties' weer boven. Ook nu weet ik niet ze goed wat ik ermee moet aanvangen.

Heel vreemd en confronterend. Alsof je even oog in oog met de geschiedenis staat.

Over 5 prinsessen en hun kronen.

Van Euro's naar Letse Latten, dan weer naar Estse Kronen met nog wat Litouwse Litas en Poolse Zloty's erdoorheen; een mens zou van minder tureluur worden. Laat die eurozone maar snel uitbreiden! Al is het wel jammer dat de vele fraaie briefjes en muntjes zullen verdwijnen.

Dit weekend hebben we dus Tallinn onveilig gemaakt en het was in orde!
De stad is echt de moeite waard, vol met pittoreske, middeleeuwse gebouwen. Iets kleiner, gemoedelijker en toeristischer dan Riga. Ons hostel (eigenlijk meer een woonkamer met bedden en een keuken) was fantastisch, net zoals het eten en het uitgaansleven. We onmoetten er Schotten, Grieken, Fransen en een Belg! Hij was op erasmus in Tampere (Finland) en deed, net als ons, met vrienden een city-trip naar Tallinn. Altijd fijn om Belgen tegen het lijf te lopen! Het is wel opvallend dat er hier (Oost-Europa) vooral franstalige Belgen op erasmus zijn. De Vlamingen die ik hier al ontmoet heb, waren allemaal 'toeristen' (of bezoekers van mij).

Ons gezelschap vertegenwoordigde eigenlijk ook al een mooi stuk van Europa. Een antwoord op de vraag 'Where are you from?' is plots niet meer zo evident en in de plaats van je naam, onthouden mensen gewoon je land. We waren dus met 5 meisjes uit 5 verschillende landen (de studierichtingen zal ik achterwege laten): Basia uit Polen en Ieva uit Litouwen kennen jullie al. Maar dan zijn er nog Ann-Kristina uit Duitsland, Katja uit Slovenië en Fien uit België natuurlijk.

Ondertussen is het hier ook steeds donkerder aan het worden. Dit weekend werd de klok teruggedraaid, met als gevolg dat het nu om 17u30 al echt 'avond' is. Ook al ben je erop voorbereid, het doet toch een beetje raar als de duisternis plots echt intreedt.
Verder gaat alles vlotjes: volgende week terug examens en 'final essays' van mijn huidige vakken. Van 11 tot 15 november is er een kleine West-Vlaamse invasie. Een zes/zevental vrienden komen op bezoek, wat meteen meer dan een verdubbeling van het aantal (door mij gekende) Belgen in Riga zal zijn!

Ik durf er niet teveel aan te denken dat ik al halfweg mijn verblijf hier zit. 24 december loopt het contract van onze flat teneinde en dan gaan de meesten naar huis. Januari zal ik waarschijnlijk al rondreizend doorbrengen. We zien wel...

Foto's:
1. Kadriorg Castle in Kadriorg Parc, Tallinn.
2. Fien de toeriste
3. 5 op een rij: Ik, Ieva, Basia, Katia en Ann-Kristina.

Et puis la neige...

O, wat heb ik ze gemist, de ''Vlaamse Boekskes'. Op het toilet, in bad, tijdens het ontbijt... Een dagelijkse portie nieuws en geroddel. Ja, er zijn Engelse versies en ja, er is het internet. Maar geef toe, dat is toch niet helemaal hetzelfde als ritselend papier waarop je -per ongeluk- kan smossen. Maar toen kwam Lore met de Humo en de Flair en later Lien met de nieuwe edities plus de Story en Blik. Mijn wildste dromen werden vervuld! Met deze nieuwe lading wc-lectuur heeft de showbizz-wereld geen geheimen meer voor mij! En na een resum Engelse politieke artikels doet het eerlijk gezegd echt wel deugd.

Goed, nu dit eruit is, kunnen we weer verder.
Maandag ging ik naar de Letse tv, dinsdag op café en woensdag was er een Letse soirée. We waren uitgenodigd bij een klasgenoot (zijn ouders waren weg, dus dan moet je wel een feestje geven). We moesten gewoon bus 4 nemen tot de laatse halte 'Pinki' -doet me altijd aan een teletubbie denken- en dan kwam hij ons oppikken. We belandden in the middle of nowhere, ergens in het bos, 15km buiten Riga. Maar het was leuk om onze Letse klasgenoten eens in een andere omgeving te zien en gelukkig zijn de taxi's hier goedkoop. De professor van radiojournalistiek vond de volgend ochtend wel dat we 'meer energie' in onze stem moesten steken. Ik kon hem geen ongelijk geven...

Na donderdag was het vrijdag. Lien landde op de luchthaven in Letland en ik pikte haar op. We gingen naar een Portugees feest, dat vroegtijdig werd stopgezet uit vrees voor de politie. (Als je hier als Erasmusser een feestje geeft, krijg je alle buitenlandse studenten over de vloer. Ook ik kende de Portugezen niet echt. Onze vrienden die vorige vrijdag een feestje hadden, vliegen buiten als ze het nog eens overdoen.) Ik kon ze geen ongelijk geven...

Volgend weekend gaan we met 5 meisjes op de bus naar Tallinn. Ik ben benieuwd!

En niet te vergeten: zaterdagochtend was er sneeuw, veel sneeuw, die water werd op de grond. 17 oktober, zotjes.

foto's:
1) Riga vanuit de lucht. (Toilet van skybar. De bar zelf is iets te duur)
2) Riga underground. Verrast door de zon in een van de vele voetgangerstunneltjes

'Fien is fine'

Nieuwe lessen, nieuwe mensen en wat meer tijd: het bevalt me wel!
In radiojournalistiek mogen we echt van 'radiootje' doen (teksten voorbereiden en dan lezen in een studio van de Letse radio) en ik heb gisteren de live-uitzending van een Lets praatprogamma over de economische crisis bijgewoond voor de les onderzoeksjournalistiek. ('De rode lijn'. Ja, er is ergens een link met het Sovjet-verleden)
Heel veel heb ik er niet van begrepen, maar het was een kans om een kijkje achter de schermen van de Letse tv te nemen. Neen, het was niet hypermodern en hoogtechnologisch maar wel eens interessant.
Hypermodern was de sportzaal waar we donderdag gingen muurklimmen trouwens ook niet. Zenta, de 'buddy' van Ieva, nam ons mee naar een klimzaal even buiten het centrum.
De instructrice -een lerares Engels van middelbare leeftijd met een passie voor klimmen, die mensen beveiligt en huiswerken verbetert tegelijkertijd- wist ons te vertellen dat ze tijdens het Sovjet-regime plots geld over hadden en dan maar overal klimmuren hebben neergeplant (of zoiets). En daardoor kan je nu lekker gratis gaan klimmen! Mijn armen hebben het geweten!

En ik heb bezoek gehad, dat hebben mijn voeten gevoeld! 2 volle dagen en 3 nachten om Riga/Letland aan mijn zus te tonen; het was intens!
Kotfeestjes, winkelen, vrienden voorstellen, wandelen, genante verhalen uitwisselen over mij (danku Lore, nu heb ik hier een nieuwe bijnaam!) hare krisjna-food smikkelen, foto's en trein nemen, boswandelen, warme chocolademelk, de markt,we hebben het allemaal gedaan!
We hebben de Letse toerist uitgehangen in 'Sigulda', een soort van natuurpark rond een rivier met 'kastelen', 'grotten' en veeeel trappen. (Van de kastelen en de grotten moet je niet teveel verwachten, van de trappen wel.) In de herfst gaan veel Letten daarheen om de mooie kleurtjes te bewonderen. Dus hebben wij dat ook maar gedaan.

Maar nu is mijn bezoek weer weg en mijn bed koud. (Neen, de verwarming is nog niet aan in onze flat. Ja, gisterenochtend zag ik auto's met een witte substantie op het dak die verdacht veel op 'sneeuw' lijkt. Maar morgen, hebben ze gezegd, gaat de 'heating on'!)

Vrijdag krijg ik weer Belgisch/West-Vlaamsbezoek! (Lien, ik veronderstel dat zou jouw naam even vreemd zullen vinden als de mijne, dus bereid je maar voor op vreemde reacties. ) Dat wordt feest!

Waiting for the heating season...

Koning herfst heeft hier zijn intrede gedaan. In een paar dagen daalde de temperatuur zo'n 10 graden. Het is fris aan de vis en mijn warme jas komt al van pas.
Zelfs handschoenen zijn geen overbodige luxe. Als de zon schijnt, is het fijn herfstweer. Maar de wind en regen zijn iets minder...
Ach, dan kruip je toch gewoon gezellig binnen als het buiten slecht weer is. Ja, maar dan ken je de 'central heating' hier nog niet. Iedereen wacht vol verlangen op de start van het 'heating season' (ja, zo noemen ze het echt) en in tussentijd brengen enkel thee, soep en warme truien soelaas. Gelukkig heb ik een goede ingebouwde verwarming in mijn lijf en heb ik enkel 's nachts wat last van koude voeten. En als het te frisjes wordt, spring ik even in het rond en zwier al mijn ledematen lustig los. Het mag misschien belachelijk lijken, maar het helpt.
Andere oplossingen zijn 'housewarming parties' met de onvermijdelijke wodka . Vorige vrijdag hadden we wat volk over de vloer en meteen ging de gemiddelde temperatuur de hoogte in, samen met het volume, wat de buren niet zo leuk vonden.

Ondertussen zijn ook mijn nieuwe vakken gestart. Het wordt toch een beetje minder druk (maar 1 essay per week, makkie!) en interessanter. De vakken Onderzoeksjournalistiek en Radiojournalistiek liggen me iets meer dan de voorbije politieke onderwerpen. (Heb trouwens net mijn essay dat van mijn stick verdwenen was herschreven. Lieve glimlach en "I'm Erasmus" konden me niet redden.) Morgen mogen we al wat nieuwsberichtjes lezen in de studio van een radiozender hier, jeeuj!

En we plannen ook wat tripjes. St.-Petersburg staat op de top van ons verlanglijstje, gevolgd door Talinn en Stockholm. Ons apartement zal ook wat volk te verduren krijgen. Dit weekend kwam Basia's vriend langs en vrijdag komt mijn liefste zus over de vloer. Lore, bereid je maar voor, want ik wil je alles en iedereen tonen! Volgend weekend volgt er meer West-Vlaams bezoek! Het zal wel deugd doen, tussen het Engels en Frans door. (Ik betrap mezelf er al op dat ik echt Nederlands begin te praten met de Nederlandse meisjes...)

En nog een kleine oproep aan de bezoekers: een krant of tijdschrift is welkom, ik mis wat nederlandstalige literatuur.Net als de cinema trouwens, helaas staat 'The Misfortunates' hier niet geprogrammeerd...
(Probeerde deze morgen uit te leggen aan mijn Poolse flatgenote waar de film over gaat en al de heisa errond. Maar ik vrees ervoor dat ik ze wat overdonderd heb in mijn enthousiasme. En 'La merditude des choses' klinkt toch wel heel wat beter dan 'The misfortunates'. )

Foto's 'Creatief met was':
1. De buren.Op een zonnige dat kan je de was nog buiten drogen.
2. Wegens gebrek aan een wasrek, hebben wij een andere oplossing gezocht.

Tussen de soep en de patatten, de essays en de examens... (Flatlife)

16 heb ik er deze maand geschreven, van gemiddeld 5 pagina's.
Hier telt de kwantiteit meer dan de kwaliteit zou je zo denken.
En bij de voorlaatste liep het mis, mijn memorystick hield het voor bekeken en natuurlijk was het nergens anders opgeslagen. Maar hij was er, geschreven en genummerd, ergens opgelost in deze virtuele wereld. Enkel de melding dat er een defect is, meer kreeg ik niet meer te zien.
Dan maar een mailtje naar de prof met het defecte bestand in de bijlage, in de hoop dat ik het niet opnieuw moet schrijven, we zien wel.

Ondertussen heb ik hier wel al geleerd om niet te veel te stressen en gewoon door te gaan. En vooral niet vergeten te genieten: op de tram op weg naar school, op de grote overdekte markt op zoek naar de goedkoopste groenten en soms ook wel eens in de les. Onder het motto: 'We're Erasmus' durven we af en toe ook wel eens een 'apple-pie' te degusteren. Wat zijn we toch allemaal dikke gelukzakken dat we zo maar even in het buitenland kunnen studeren ...

Morgen mijn drie examens, de prof zei dat het geen probleem zou zijn. Ook toen ik zei dat we misschien wat later op zijn examen zou zijn omdat we eerst nog een ander hebben. Het accent ligt hier op de essays en je inzet tijdens te les, het examen telt slechts voor 1/4 mee. Het komt dus wel in orde.

En gelukkig heb ik in deze week van isolatie mijn flatmaatjes, we zijn net drie kleine meisjes die van mama spelen, vechtend om de afwas te doen. Koken, wassen, kuisen, we doen het stiekem eigenlijk wel graag. We kregen appels en een courgette uit te tuin van een Letse buddy en maakten er moes en soep van. (Wegens gebrek aan een souplounge of oma, moet ik hier mijn eigen boontjes doppen.) Appelmoes met patatten en worst vonden ze maar een vreemde combinatie. En ik vond het nog vreemder dat ze dat nog nooit gegeten hadden en probeerde uit te leggen dat het in België een soort 'nationaal gerecht' is.

Onze flat zit trouwens vol verrassingen: geen tapijt onder de zetel die we willen verzetten, een gaatje in de pot waarin we spaghetti willen koken, de microgolfoven die zin heeft om te ontploffen, de radio van de buren die we kunnen horen in de badkamer en de deur in de buitenmuur die je binnen niet ziet. Maar we voelen ons hier thuis, in onze Sovjetflat met echte 'central heating' ( We kunnen niet kiezen hoe warm we het willen hebben, een dezer dagen zullen ze de verwarming in heel het gebouw aanleggen. Nu maar hopen dat ze ons niet laten bevriezen.) Maar we hebben dubbele buitendeuren, dubbele (houten) ramen, een wasmachine, een grote frigo, geen muizen of schimmel en elkaar.

Nee, ik wil nog niet terug. Laat me hier maar nog even 'huisje' spelen.